ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
- Τι είναι το περιβάλλον
- Τι είναι η υγεία
- Τι είναι η ρύπανση
- Ποιες είναι οι πηγές της αέριας ρύπανσης
- Πώς επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση την υγεία του ανθρώπου
- Κλιματική αλλαγή και δημόσια υγεία
- Επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία του ανθρώπου
- Πώς επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση την υγεία των παιδιών- ευρήματα
- Εσωτερικό περιβάλλον και υγεία του παιδιού
1.Τι είναι το περιβάλλον
2.Τι είναι η υγεία
3.Τι είναι η ρύπανση
Ρύπανση είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς και στην φύση. Στους ρύπους ανήκουν συγκεκριμένες χημικές ουσίες και διάφορες μορφές ενέργειας όπως η θερμότητα, ο ήχος και οι ακτινοβολίες. Σύμφωνα με την Οδηγία 96/61/ΕΚ: "Ρύπανση" είναι η άμεση ή έμμεση εισαγωγή, στην ατμόσφαιρα, το νερό ή το έδαφος, ως αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, ουσιών, κραδασμών, θερμότητας ή θορύβου που ενδέχεται να θίξουν την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, να υποβαθμίσουν υλικά αγαθά, να βλάψουν ή να εμποδίσουν τη ψυχαγωγική λειτουργία, καθώς και τις άλλες νόμιμες χρήσεις του περιβάλλοντος.
4.Ποιες είναι οι πηγές της αέριας ρύπανσης
Όταν μιλάμε για αέρια ρύπανση, μπορούμε να διακρίνουμε δύο είδη:
- Τη ρύπανση του αέρα των εξωτερικών χώρων, δηλαδή τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, κυρίως των πόλεων, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στα καυσαέρια των αυτοκινήτων, των εργοστασίων, των κεντρικών θερμάνσεων κ.ο.κ.
- Τη ρύπανση του αέρα των εσωτερικών χώρων, όπως είναι οι κατοικίες, τα γραφεία, οι επαγγελματικοί χώροι, ακόμα και το εσωτερικό των αυτοκινήτων. Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, περνάμε μεταξύ 70 και 90% του χρόνου μας σε εσωτερικούς χώρους, η ρύπανση τους δεν έχει μικρότερη σημασία από εκείνη των εξωτερικών χώρων.
Η ρύπανση του αέρα των εσωτερικών χώρων μπορεί να αποδοθεί σε τρεις κυρίως πηγές, οι οποίες είναι:
- Ο αέρας των εξωτερικών χώρων, δηλαδή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Αν ζούμε σε μια πόλη η οποία έχει υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση, αναπόφευκτα και η ρύπανση του εσωτερικού χώρου των κατοικιών θα είναι μεγάλη, αφού η εξωτερική ρύπανση μπαίνει στο εσωτερικό των σπιτιών από τα ανοίγματα τους -παράθυρα και πόρτες. Αυτό δεν ισχύει μόνο για ζεστές χώρες όπως είναι η χώρα μας, όπου τείνουμε γενικά να έχουμε ανοιχτά παράθυρα και πόρτες. Ακόμα και σε πιο κρύες χώρες, όπου τα σπίτια και τα δωμάτια είναι κλειστά περισσότερο χρόνο, έχει αποδειχθεί ότι η ρύπανση του αέρα των εσωτερικών χώρων σχετίζεται σημαντικά με τη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα.
- Η εξάτμιση πτητικών υλικών, δηλαδή που εξατμίζονται εύκολα, και τα οποία βρίσκονται σε οικιακά αντικείμενα, όπως, το Βερνίκι, τα συγκολλητικά υλικά ξύλινων αντικειμένων κ.ο.κ.
- Ο καπνός του τσιγάρου. Είναι ίσως το σημαντικότερο, από πλευράς επικινδυνότητας, είδος ρύπανσης και προκαλείται με τη δική μας επιλογή και συνειδητή δράση. Η επιλογή αυτή όμως δεν επηρεάζει μόνο όσους επιλέγουν να καπνίζουν, αλλά και τους άλλους που δεν κάνουν αυτή την επιλογή.
5.Πώς επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση την υγεία του ανθρώπου
Ο αέρας που βρίσκεται γύρω μας είναι απαραίτητος για την αναπνοή, στην οποία στηρίζουμε την ύπαρξή μας. Η ποιότητα του αέρα σχετίζεται άμεσα με το περιεχόμενό του σε ατμοσφαιρικούς ρύπους που είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο και έχουν αρνητική επίδραση και στο περιβάλλον. Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα, να επιδεινώσει την κατάσταση υγείας ατόμων που πάσχουν από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις και αλλεργίες, και να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό σε νευρολογικό, αναπαραγωγικό, και αναπτυξιακό επίπεδο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον “ευάλωτο” πληθυσμό, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες, οι πάσχοντες από αναπνευστικά/ καρδιαγγειακά προβλήματα και οι έχοντες αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, οι άνθρωποι που εργάζονται στο ύπαιθρο, και ιδιαίτερα αυτοί που εμπλέκονται σε σωματική δραστηριότητα μεγάλης έντασης (αθλητισμός), μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων στην ατμόσφαιρα. Λεπτομερείς πληροφορίες των επιπτώσεων κάθε ρύπου στην υγεία σας είναι διαθέσιμες στις επόμενες σελίδες.
Στις τελευταίες δεκαετίες, τα διάφορα κρούσματα λιμού που παρουσιάστηκαν, συνδέθηκαν αναπόσπαστα με τις ξηρασίες στην Αφρική, κάτω από τη Σαχάρα, στη βορειοανατολική Βραζιλία και σ’ άλλα μέρη, τα οποία άρχισαν να αφυπνίζουν τον παγκόσμιο πληθυσμό για τις τρομερές συνέπειες που επέφερε η υποβάθμιση μιας κάποτε παραγωγικής γης.
6.Κλιματική αλλαγή και δημόσια υγεία
Οι εστίες μολύνσεων, από όπου λέγεται ότι ξεκίνησε και ο νέος κορωνοϊός, θα μπορούσαν να γίνουν πιο συνηθισμένες, καθώς η αλλαγή του κλίματος αναγκάζει τα ζώα και τους ανθρώπους να ζουν σε στενότερη γειτνίαση, σύμφωνα με ειδικούς μολυσματικών ασθενειών. Οι ασθένειες έχουν ήδη εξαπλωθεί από την άγρια ζωή στους ανθρώπους. Περίπου το 75% των ιών που μολύνουν τους ανθρώπους προέρχονται από ζώα και έντομα. Καθώς η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται, τα κρούσματα -όπως ο νέος κορωνοϊός – θα γίνονται ολοένα και συχνότερα. Ο κορωνοϊός, γνωστός σήμερα ως COVID-19, έχει συνδεθεί με νυχτερίδες στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας και σύμφωνα με πληροφορίες μεταδόθηκε στον άνθρωπο σε μια αγορά στην Wuhan τον Δεκέμβριο του 2019. Με την αστική εξάπλωση και τη μεγέθυνση των πληθυσμών, τα άγρια ζώα αναγκάζονται να κινούνται πιο κοντά στους ανθρώπους, αναφέρει η Johnson. Η αυξημένη επαφή μεταξύ ζώων και ανθρώπων επιτρέπει τη μετάδοση των νόσων και συνάμα τη διάδοσή τους. Έχει παρατηρηθεί πως τα τρωκτικά που ζούσαν σε πιο παρθένες περιοχές μετακινούνται σε καλλιέργειες και τώρα εκτίθενται σε ανθρώπους που εργάζονται στη γεωργία ή μετακινούνται σε σπίτια των ανθρώπων … για καταφύγιο. Οι ιοί μπορούν να μεταδοθούν μέσω τσιμπήματος ζώων ή εντόμων, καθώς και αερομεταφερόμενων παθογόνων παραγόντων. Με την αύξηση της θερμοκρασίας τα κουνούπια και άλλα έντομα που μεταφέρουν ασθένειες, όπως η ελονοσία, μπορούν να ταξιδέψουν σε περιοχές που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν λόγω του κρύου. Καθώς οι κλιματικές συνθήκες μεταβάλλονται μέσα από αυξημένες περιόδους θέρμανσης, [ή] αλλαγές στις βροχοπτώσεις, θα βλέπουμε αλλαγές στις μετακινήσεις των κουνουπιών, μερικά από τα οποία είναι γνωστό ότι είναι φορείς παθογόνων μικροβίων που επηρεάζουν τους ανθρώπους. Το COVID-19 δεν είναι η πρώτη ασθένεια που μεταδίδεται από ζώα σε ανθρώπους τα τελευταία 20 χρόνια. Η έκρηξη του SARS το 2002 μεταδόθηκε από τις νυχτερίδες σε άλλα ζώα, συμπεριλαμβανομένης της γάτας, πριν μολυνθούν άνθρωποι στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ της νότιας Κίνας. Περίπου 100 από τις αναδυόμενες ασθένειες που ανακαλύφθηκαν στο πρόγραμμα PREDICT ήταν στην οικογένεια των κορωνοϊών και ταξίδευαν μεταξύ των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των νυχτερίδων. Υπάρχουν εκατοντάδες και εκατοντάδες κορωνοϊοί σε είδη θηλαστικών και είδη πτηνών, Τα είδη είχαν πάντα αυτούς τους ιούς και δεν είχαν μεταπηδήσει στους ανθρώπους. Τα στελέχη του κορωνοϊού που ζουν σε άγρια ζώα μετατρέπονται σε εστία μόλυνσης όταν μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, όπως φαίνεται και στη νέα εστία του κορωνοϊού. Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της μετάδοσης των ασθενειών. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τη δημόσια υγεία.
Christine Johnson, διευθύντρια στο One Health Institute του UC Davis στην Καλιφόρνια
7.Επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία του ανθρώπου
Ένας ενήλικας χρειάζεται περισσότερα από 10000 λίτρα αέρα κάθε μέρα, αναπνέοντας περίπου 20000 φορές. Άρα, η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και επηρεάζει την ποιότητα ζωής μας.
H ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται υπεύθυνη για μεγάλο αριθμό θανάτων, αλλά και ασθενειών του αναπνευστικού/καρδιαγγειακού συστήματος, σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει σημαντικά την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, ειδικά των κατοίκων αστικών κέντρων.
Η ακόλουθη εικόνα παρουσιάζει σχηματικά βασικές επιπτώσεις στην υγεία κάποιων ατμοσφαιρικών ρύπων.
Πηγή: EEA Signals 2013 — Every breath we take. Improving air quality in Europe, European Environment Agency.
8.Πώς επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση την υγεία των παιδιών
Οι βλαπτικές επιδράσεις της υψηλής θερμοκρασίας και των ατμοσφαιρικών ρυπαντών συνδυάζονται με τον υψηλότερο αναπνευστικό ρυθμό σε σχέση με το μέγεθος του σώματος και τον υπο-ανεπτυγμένο αναπνευστικό σωλήνα και δημιουργούν την αυξημένη παιδική ευαισθησία. Γι’ αυτό το λόγο τα παιδιά δέχονται τις αρνητικές επιδράσεις της περιβαλλοντικής ρύπανσης σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις ρυπαντών (πρώιμη έναρξη φλεγμονής) ιδιαίτερα σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας.
Στον τομέα της έρευνας, υπάρχει πλήθος ευρημάτων που δείχνει πώς επιδρά η ρύπανση του περιβάλλοντος τα παιδιά και παρακάτω παραθέτονται κάποια από αυτά.
Ευρήματα
- Σε μια τετραετή μελέτη σε παιδιά ηλικίας ως 14 ετών στο Τορόντο του Καναδά, βρέθηκε υψηλότερη συχνότητα νοσηλείας λόγω αναπνευστικών λοιμώξεων σε παιδιά σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σωματιδίων της ατμόσφαιρας και αέριων ρυπαντών σε σύγκριση με ενήλικες ιδιαίτερα για σωματίδια διαμέτρου PM2.5–10 και διοξείδιο του αζώτου (NO2), επιβεβαιώνοντας έτσι το χαμηλότερο κατώφλι ενεργοποίησης της απόκρισης στην ατμοσφαιρική ρύπανση. (Lin et al., 2005) Η ΙPCC αναφέρει ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να μεταβάλλει τη χρονική και χωρική κατανομή, την ποιότητα και την ποσότητα των κόκκων της γύρης σε αστικές περιοχές (Revi et al., 2014), με θετικό αντίχτυπο στην συνολική ανάπτυξη των φυτών. Αυτό οδηγεί επίσης σε μεγαλύτερες περιόδους έξαρσης αλλεργιών (Beggs and Bambrick, 2006; Smith et al., 2014), γεγονός που αποτελεί ακόμα ένα κίνδυνο για την υγεία των παιδιών καθώς τα ανεμογενή αλλεργιογόνα μπορεί να αυξήσουν τον επιπολασμό του άσθματος, της αλλεργικής ρινίτιδας, και άλλων αναπνευστικών ασθενειών (Beggs, 2010), στις οποίες έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία τα παιδιά (Schmier and Ebi, 2009).
- Κάθε χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομου σε απόσταση ως 200 μέτρα από το σπίτι ενός παιδιού σχετίζεται με αυξημένο εκπνεόμενο NO που αποτελεί δείκτη φλεγμονής σχετιζόμενο με το άσθμα (Dales et al. 2009). Η εντατική άσκηση αυξάνει το ρυθμό αερισμού έως και 17 φορές σε παιδιά, γεγονός που καθιστά το ζωηρό παιχνίδι και την άσκηση των παιδιών ιδιαίτερα επισφαλή σε περιοχές με υψηλή ρύπανση (Katch et al., 1996). Έρευνα σε περισσότερα από 3500 παιδιά χωρίς ιστορικό άσθματος σε περιοχές με υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος, έδειξε ότι παιδιά που ασκούσαν 3 ή περισσότερα σπορ είχαν ως 30% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άσθμα, από όσα δεν έκαναν κανένα σπορ (McConnell et al., 2002). Άλλα χαρακτηριστικά του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (εγγύτητα σε κυκλοφορία οχημάτων, κατανομή της κυκλοφορίας οχημάτων, παρουσία δέντρων) συνδέονται επίσης ευθέως με την έκθεση σε ρύπανση και την έναρξη παθολογικών καταστάσεων, όπως το άσθμα (Jerrett et al., 2010; McConnell et al., 2010; Buonanno et al., 2013).
- Η συχνότητα εμφάνισης του άσθματος και αλλεργιών εμφανίζει σταθερά αυξητική τάση. Υπάρχουν ορισμένα κοινά ευρήματα στις έρευνες για το άσθμα αναφορικά με τους αιτιώδεις και σχετιζόμενους παράγοντες, όπως: η θετική συσχέτιση με τη ρύπανση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος η αρνητική συσχέτιση με τη διαβίωση σε αγροτικές περιοχές Επίσης παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε άσθμα είναι τα αλλεργιογόνα της οικιακής σκόνης και ο καπνός του τσιγάρου.
- Ευρήματα συνδέουν τη διαταραχή της προσοχής με προ- και μετα-γεννητικές εκθέσεις σε παράγοντες όπως τα βαρέα μέταλλα, τα ζιζανιοκτόνα, ο καπνός του τσιγάρου και τα PCBs. Μελέτη σε 4700 παιδιά ηλικίας 4-15 ετών έδειξε ότι η προγεννητική έκθεση στον καπνό και το μόλυβδο σχετίζονταν ισχυρά με τη συγκεκριμένη διαταραχή. Θεωρείται ότι η γενετική παίζει επίσης σημαντικό ρόλο καθορίζοντας τόσο τη δριμύτητα, όσο και την διατήρηση της παθολογικής κατάστασης ως την ενήλικη ζωή. Αυτισμός Νευρολογική διαταραχή, στην οποία θεωρείται πως παίζουν σημαντικό ρόλο οι περιβαλλοντικές εκθέσεις σε PCBs, PBDEs, βαρέα μέταλλα και παρασιτοκτόνα. Πρόκειται για μια διαταραχή με επίσης αυξανόμενη συχνότητα τα τελευταία 20 χρόνια διεθνώς A. Ferguson, 2017 Τα τελευταία 15 χρόνια, η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει χαρακτηριστεί ως παράγοντας κινδύνου για νευρολογικές ασθένειες. Φλεγμονές του νευρικού ιστού και παραγωγή αυτό-αντισωμάτων ενάντια σε πρωτεΐνες των νευρικών κυττάρων αποτελούν ανησυχητικά ευρήματα σε παιδιά με χρόνια έκθεση σε συγκεντρώσεις όζοντος και σωματιδίων (PM2.5) επάνω από τα τρέχοντα επιτρεπτά όρια, τα οποία πιθανώς αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νευροεκφυλιστικών νοσημάτων κατά την ενήλικη ζωή τους. Υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης συνδέονται, επίσης, με μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης πολλαπλής σκλήρυνσης.
- Ο εγκλωβισμός ακτινοβολίας είναι πιο έντονος σε αστικές περιοχές, ιδιαίτερα περιοχές με λιγότερα δέντρα. Μικρές δόσεις ακτινοβολίας είναι επωφελείς και οι πολύ μεγάλες μπορεί να είναι θανατηφόρες. Αυτό που καθορίζει την ποσότητα της δόσης είναι η περιοχή, αλλά και τα χαρακτηριστικά του ατόμου, όπως η ηλικία, το χρώμα του δέρματος, το βάρος και οι γενετικοί παράγοντες (Oliveria et al., 2006; Fioletov et al., 2010). Η συχνότητα του μελανώματος έχει αυξητικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και, αν και σπάνιο σε παιδιά, η συνολική συχνότητα αυξάνεται (Balk, 2011). Χαρακτηριστικά, από το 1973 ως το 2001, η συχνότητα του μελανώματος σε παιδιά στις ΗΠΑ αυξήθηκε με ρυθμό 2.9% κατ’ έτος (Strouse et al., 2005). Επιπλέον, σε έρευνα σε πάνω από 10.000 παιδιά βρέθηκε ότι η συχνότητα εγκαυμάτων και καρκίνου του δέρματος αυξάνεται συνεχώς (Geller et al. 2002).
- Βιοφυσικές παράμετροι όπως η νεφοκάλυψη, η απόσταση από τον ήλιο, το υψόμετρο, το στρατοσφαιρικό και τροποσφαιρικό όζον, τα αεροζόλ επηρεάζουν το βαθμό έκθεσης στην ακτινοβολία UVB (Madronich et al., 1998; Kerr and Fioletov, 2008). Ομοίως το ποσό της ανακλώμενης από επιφάνειες ακτινοβολίας επηρεάζει το ποσό ακτινοβολίας που ανακατευθύνεται προς τα παιδιά. Γι’ αυτό, όποτε σκοπός είναι η μείωση της έκθεσης στην ακτινοβολία, δε θα πρέπει να χρησιμοποιούνται επιφάνειες υψηλής ανάκλασης.
9.Εσωτερικό περιβάλλον και υγεία του παιδιού
Κάθε κτίριο παρέχει ένα είδος προστατευτικού καλύμματος που μπορεί να προστατεύσει την υγεία ενός παιδιού ελαχιστοποιώντας την έκθεση σε εξωτερικούς ρυπαντές και ακραίες θερμοκρασίες. Ωστόσο, η έννοια της κατοικίας διαφέρει πολύ μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, γι’ αυτό ο χρόνος που δαπανάται μέσα στο σπίτι και οι αντίστοιχες εκθέσεις ποικίλουν σημαντικά. Η δομή του κτιρίου παρέχει ένα μηχανισμό διήθησης του εξωτερικού αέρα, ωστόσο ο τρόπος χρήσης και η ποικιλομορφία των εσωτερικών αντικειμένων θα καθορίσει την εκ των έσω επιβάρυνση.
Στην Ευρώπη, συνήθεις εκθέσεις με δυνητικούς κινδύνους για τα παιδιά αφορούν στο μόλυβδο, το ραδόνιο, τα παρασιτοκτόνα, και τον καπνό του τσιγάρου. Αυξανόμενο ενδιαφέρον υπάρχει για τις πτητικές ουσίες από οικιακά και κατασκευαστικά προϊόντα (πχ φορμαλδεϋδη, ναφθαλίνη, αμμωνία, βενζένιο) και για τα οικιακά αλλεργιογόνα (ακάρεα σκόνης, έντομα, τρωκτικά (A. Ferguson, 2017).
Η Ευρωπαική Επιτροπή Περιβάλλοντος αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα στον έλεγχο των περιβαλλοντικών εκθέσεων για παιδιά στις χώρες – μέλη της ΕΕ. Παρόλα αυτά, παρατηρείται σημαντική διακύμανση σε άλλα συστήματα υποστήριξης με αποτέλεσμα να παρατηρούνται σημαντικές διαφορές στην υγεία των παιδιών μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Ευρώπης. Μερικοί ευρέως γνωστοί οργανισμοί στην Ευρώπη που στοχεύουν στην περιβαλλοντική υγεία για τα παιδιά συμπεριλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ένωση για τη Δημόσια Υγεία στην Ευρώπη καθώς και διάφορα πανεπιστήμια και τοπικοί οργανισμοί. Προφανώς για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες η δράση τέτοιων υπηρεσιών δεν επαρκεί καθώς άλλοι κίνδυνοι είναι πρωτεύοντες (πχ πολιτική αστάθεια και αναταραχές, φτώχεια κλπ). Για αυτές τις περιοχές σημαντικός είναι ο ρόλος του ΠΟΥ για τη βοήθεια των παιδιών (A. Ferguson, 2017).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου