ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ

Συνέντευξη η οποία δόθηκε από τον Σπύρο Καραβία και τον Φώτη Μυλωνά στη δημοσιογράφο Άννα Ζανιδάκη.

• Ραδιόφωνο της μητρόπολης Ξάνθης diakoniafm 93,8 
• Εκπομπή «Περιπατητές ζωής»
• Σεπτέμβριος του 2021 

-ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ-

ΑΖ: Μας ξενίζει ο όρος γυναικοκτονία ή όχι;

ΣΚ: Ως γυναικοκτονία ορίζεται το έγκλημα μίσους που βασίζεται στο φύλο, δηλαδή η δολοφονία γυναικών (ή κοριτσιών) επειδή είναι γυναίκες. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία κατά τις αρχές του 19^ου αιώνα και κυρίως από τις Αγγλίδες φεμινίστριες της εποχής. Αναφέρεται βέβαια και στη χώρα μας τα τελευταία δύο χρόνια με αφορμή τις αρκετές δολοφονίες γυναικών που βγήκαν στην πρώτη γραμμή της δημόσιας συζήτησης και προκάλεσαν το κοινό αίσθημα στην περίοδο αυτή.

Από κάποιους αμφισβητείται η ξεχωριστή χρήση του όρου αυτού, ως διάκριση από τον γενικότερο όρο «ανθρωποκτονία». Αυτοί θεωρούν ότι, με δεδομένο ότι πάνω από το 80% των θυμάτων δολοφονίας είναι άντρες, ο όρος δίνει μεγάλη έμφαση στη λιγότερο επικρατούσα δολοφονία γυναικών. Ωστόσο, ένας σύντροφος είναι υπεύθυνος στο 40% περίπου των ανθρωποκτονιών με θύμα τη γυναίκα σε σύγκριση με το 6% της ευθύνης των συντρόφων σε ανθρωποκτονίες που αφορούν άντρα ως θύμα.

Εμένα, προσωπικά, δεν με ξενίζει ο όρος ο οποίος αναφέρεται στη συγκεκριμένη σημερινή εποχή, αλλά θα πρέπει να μας δώσει το κίνητρο να ερευνήσουμε (οι ειδικοί) αν όντως είναι τυχαία τα σύγχρονα περιστατικά ή υπάρχει κάποιο πρόβλημα στις σχέσεις των δύο φύλων που θα πρέπει να διορθώσουμε.

ΦΜ: Όπως πολύ σωστά είπε ο Σπύρος Καραβίας, η γυναικοκτονία είναι ένας όρος εγκλήματος μίσους που βασίζεται στο φύλο και ορίζεται ευρέως ως "η σκόπιμη δολοφονία γυναικών ή κοριτσιών επειδή είναι γυναίκες", αν και οι ορισμοί ποικίλλουν ανάλογα με το πολιτισμικό πλαίσιο.

Η φεμινίστρια συγγραφέας Νταϊάνα Ράσελ περιορίζει τον ορισμό της γυναικοκτονίας στο «δολοφονία γυναικών από αρσενικά επειδή είναι γυναίκες» και δίνει έμφαση στην ιδέα ότι τα αρσενικά διαπράττουν γυναικοκτονία με σεξιστικά κίνητρα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ( «οι περισσότερες περιπτώσεις γυναικοκτονίας διαπράττονται από συντρόφους ή πρώην συντρόφους και περιλαμβάνουν συνεχιζόμενη κακοποίηση στο σπίτι, απειλές ή εκφοβισμό, σεξουαλική βία ή καταστάσεις όπου οι γυναίκες έχουν λιγότερη εξουσία ή λιγότερους πόρους από αυτές εταίρος."

Δεν με ξενίζει ο όρος, απλά πιστεύω ότι δεν έχει επιλεχθεί ο σωστή ορολογία στα ελληνικά, ώστε να αποτυπώσει συνολικά το πρόβλημα. Στα αγγλικά ο όρος είναι femicide (femi= στα λατινικά το θηλυκό). Στα ελληνικά θα το μεταφράζαμε θηλυκοκτονία. Η Νταϊάνα Ράσελ ήταν εκείνη που επέλεξε να αντικαταστήσει τη λέξη γυναίκα με θηλυκό για να δείξει ότι η γυναικοκτονία μπορεί να συμβεί και στα κορίτσια και στα βρέφη. Η Russell πιστεύει ότι ο ορισμός της για τη γυναικοκτονία ισχύει για όλες τις μορφές σεξιστικής δολοφονίας, είτε αυτές έχουν ως κίνητρο την μισογυνία (το μίσος των γυναικών), είτε το αίσθημα ανωτερότητας έναντι των γυναικών, είτε τη σεξουαλική ευχαρίστηση είτε την υπόθεση της ιδιοκτησίας των γυναικών. Οπότε ο όρος γυναικοκτονία δεν καλύπτει συνολικά το θέμα κατά την προσωπική μου άποψη.

Παρόλα αυτά θα χρησιμοποιούμε τον όρο γυναικοκτονία εννοώντας και τα κορίτσια και τα βρέφη.

ΑΖ: Πιστεύετε ότι είναι μάστιγα της σύγχρονης εποχής;

ΦΜ: Πριν απαντήσω στο ερώτημα θα ήθελα να ακουστούν  μερικά νούμερα τα οποία είναι συνταρακτικά από μόνα τους.

Στην Αμερική 4 γυναίκες δολοφονούνται κάθε μέρα, ενώ στην Ευρώπη 50 γυναίκες δολοφονούνται από τους συντρόφους τους εβδομαδιαία. Στη Βρετανία, κάθε 3 μέρες δολοφονείται μια γυναίκα.

Στην Ευρώπη τα διαθέσιμα δεδομένα είναι περιορισμένα: η Eurostat καλύπτει μόνο 20 χώρες και υπάρχουν αποκλίσεις στον τρόπο συλλογής των δεδομένων! Αυτό φανερώνει ότι δε γνωρίζουμε πόσο μεγάλο είναι το θέμα, μιας και πολλά περιστατικά δεν ξέρουμε αν καταγράφονται! Άρα το πρόβλημα μπορεί να είναι και μεγαλύτερο!

Στη Σουηδία, κάθε 10 μέρες μία γυναίκα κακοποιείται μέχρι θανάτου από το σύντροφό/ σύζυγό της. Στην Ισπανία, 1 γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερις μέρες, (100 περίπου το χρόνο). Στη Γαλλία, 1 γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε ημέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι. Από αυτές το 30% μαχαιρώνεται. το 30% πυροβολείται, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου (στοιχεία Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για Ισότητα Φύλων EIGE).

Για να δούμε όμως τι συμβαίνει και στη γειτονική μας Τουρκία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας που καλύπτει δολοφονίες στην Τουρκία μέχρι το 2007, οι δολοφονίες τιμής συμβαίνουν κυρίως στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας. Τα ποσοστά δολοφόνων που γεννήθηκαν στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ανατολία είναι πολύ υψηλότερα από τους δολοφόνους που γεννήθηκαν σε άλλες περιοχές. Με το 24% των δολοφόνων που γεννήθηκαν στη Νοτιοανατολική Ανατολία και το 21% στην Ανατολική Ανατολία να μοιράζονται την πρώτη θέση. Ενώ μόνο το 8% των δολοφόνων γεννιούνται στην περιοχή του Μαρμαρά.

Ο λόγος πίσω από αυτό είναι το γεγονός ότι οι δολοφονίες τιμής εξακολουθούν να λαμβάνουν υποστήριξη στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ανατολία. Σύμφωνα με μια έρευνα στο Ντιγιάρμπακιρ, μια πόλη στη Νοτιοανατολική Ανατολία, το 40% των ερωτηθέντων υποστήριξε τη δολοφονία τιμής. Σε ορισμένες δικαστικές υποθέσεις αυτό οδήγησε το δικαστήριο να αποφασίσει να στείλει ολόκληρη την οικογένεια στη φυλακή. Για παράδειγμα, το 2009, ολόκληρη οικογένεια Κούρδων στάλθηκε ισόβια επειδή συμμετείχαν στη δολοφονία τιμής της κόρης τους, η οποία έμεινε έγκυος μετά από βιασμό.

Το 2020, 300 γυναίκες πέθαναν ως αποτέλεσμα γυναικοκτονίας στην Τουρκία, ενώ το 2019 οι θάνατοι ήταν 174 λιγότεροι.

Βλέπουμε λοιπόν ότι όλο αυτό που συμβαίνει έχει μια συνέχεια στον χρόνο και τα νούμερα είναι τρομακτικά. Είναι θα λέγαμε μια διαχρονική μάστιγα.

ΣΚ: Τα στοιχεία που παράθεσε ο κ. Μυλωνάς είναι εντυπωσιακά. Δεν πιστεύω ότι είναι μάστιγα της σύγχρονης εποχής, με την έννοια ότι ξαφνικά όλοι οι άντρες αρχίσαν να σκοτώνουν τις γυναίκες, ενώ αυτό δεν συνέβαινε μέχρι σήμερα. Ακριβώς επειδή τα εγκλήματα αυτά προκαλούν το κοινό αίσθημα έχουν πάρει τέτοια δημοσιότητα. Το ανησυχητικό θα ήταν να συμβαίνουν, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται.

Εκείνο που θα πρέπει να μας απασχολήσει ίσως περισσότερο είναι τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που επηρεάζει τις 3 στις 10 γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

ΑΖ: Ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες εξάπλωσης των κρουσμάτων γυναικοκτονίας;

ΣΚ: Σύμφωνα με τον ΠΟΥ η βία κατά των γυναικών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πράξεων – από λεκτικές παρενοχλήσεις και άλλες μορφές συναισθηματικής κακοποίησης μέχρι την καθημερινή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικοκτονιών είναι σε βάρος γυναικών που βρίσκονται σε βίαιες σχέσεις και γίνονται από τον τωρινό ή κάποιον από τους προηγούμενους συντρόφους τους.

Η γυναικοκτονία ως όρος της κοινωνιολογίας αναφέρεται σε εγκλήματα τα οποία στρέφονται κατά του γυναικείου φύλου, έχουν σεξιστικά κίνητρα και είναι αποτέλεσμα πατριαρχικών αντιλήψεων. Εγκλήματα τα οποία σχετίζονται με ξεπερασμένες αντιλήψεις που θέλουν τη γυναίκα κατώτερη από τον άνδρα, χωρίς το αυτονόητο δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματός τους, το δικαίωμα να ορίζουν την προσωπική τους ζωή. Η πατριαρχία δεν αναγνωρίζει σε καμία γυναίκα αυτά τα δικαιώματα, επειδή οφείλει να υποτάσσεται στις επιθυμίες του άνδρα, είτε αυτός είναι ο πατέρας, είτε ο σύντροφος ή ο αδερφός της.

ΦΜ: Εκτός από τις γνώριμες αιτίες που λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει υπάρχουν κι άλλες. Καταρχήν οι γυναικοκτονίες εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες: Από ανθρώπους του στενού κύκλου και από εκείνους που δεν ανήκουν στον στενό κύκλο. Η βία από στενό σύντροφο επηρεάζει 3 στις 10 γυναίκες σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και εκτιμάται ότι στο 13,5% των ανθρωποκτονιών παγκοσμίως εμπλέκονται σύντροφοι.

Διαφορετικές περιοχές του κόσμου βιώνουν ποικιλοτρόπως τη δολοφονία, δηλαδή η Μέση Ανατολή και η Νότια Ασία έχουν υψηλότερα ποσοστά δολοφονίας τιμής: δολοφονία γυναικών από την οικογένειά τους λόγω πραγματικής ή υποτιθέμενης σεξουαλικής ή συμπεριφορικής παράβασης, όπως μοιχεία, σεξουαλική επαφή ή ακόμα και έχοντας βιαστεί.

Στην Ινδία, οι γυναίκες συχνά πεθαίνουν από τα πεθερικά τους εάν παρέχουν ανεπαρκή προίκα-ένα χρηματικό ποσό ή αγαθά που πληρώνει μια νύφη στην οικογένεια του γαμπρού πριν από το γάμο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η Λατινική Αμερική έχει δει να αυξάνεται η γυναικοκτονία με θύτες που δεν είχαν στενή-συγγενική σχέση με το θύμα με ανησυχητικούς ρυθμούς. Οι γυναίκες που εργάζονται για το σεξ ή στη νυχτερινή ζωή επηρεάζονται πού περισσότερο.

Άλλες μορφές γυναικοκτονίας περιλαμβάνουν δολοφονίες που σχετίζονται με μαγεία, δολοφονίες που σχετίζονται με ένοπλες συγκρούσεις, δολοφονίες που σχετίζονται με ταυτότητα φύλου και σεξουαλικό προσανατολισμό και δολοφονίες που σχετίζονται με εθνοτικές και αυτόχθονες ταυτότητες, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Σύμφωνα με το Femicide Watch, οι γυναίκες μπορούν επίσης να πεθάνουν έμμεσα από τη μητροκτονία ως αποτέλεσμα μη ασφαλών αμβλώσεων. Επιπλέον, μπορεί να συνδέονται με τη διακίνηση ανθρώπων, τη διακίνηση ναρκωτικών, το οργανωμένο έγκλημα, τις δραστηριότητες που σχετίζονται με συμμορίες, την παραμέληση και την έλλειψη κρατικής δράσης.

Η πιο πρόσφατη παγκόσμια αναφορά ανθρωποκτονίας από το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2019, παρουσιάζοντας στοιχεία από το 2017. Εκείνη τη χρονιά, 87.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο σκοτώθηκαν σκόπιμα - περισσότερες από τις μισές (50.000) από στενούς συντρόφους ή μέλη της οικογένειας. Ο συνολικός αριθμός είναι υψηλότερος από 48.000 το 2012.

Αλλά το πρόβλημα είναι μάλλον μεγαλύτερο. Τα «κενά δεδομένων καλύπτουν την πραγματική κλίμακα βίας» γράφτηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων, του οποίου τα αποτελέσματα της έρευνας σε ολόκληρη την αναμένονται το 2023.

Όσο δεν καταπολεμούμε το πρόβλημα στη ρίζα του λοιπόν, αυτό θα συνεχίσει να εξαπλώνεται.

ΑΖ: Πώς μπορούμε να διακρίνουμε σημάδια πιθανής κακοποίησης μιας γυναίκας;

ΦΜ: Σύμφωνα με ψυχολόγους τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά των γυναικών που πιθανώς κακοποιούνται είναι:

1.      Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και υποτιμούν τις ικανότητές τους.

2.      Έχουν μια παραδοσιακή αντίληψη για τον ρόλο τους στο σπίτι, βλέπουν τον σύζυγό τους σαν αρχηγό της οικογένειας και πιστεύουν απόλυτα στο στερεότυπο του γυναικείου ρόλου τον οποίο έχουν διδαχθεί και σύμφωνα με τον οποίο οι ίδιες είναι ανίκανες να φροντίσουν τον εαυτό τους και πρέπει να εξαρτώνται πάντα από έναν άντρα.

3.      Πιστεύουν ότι έχουν ευθύνη για κάποια βίαιη πράξη που έζησαν στο παρελθόν από τον σύντροφό τους.

ΣΚ: Μια Αμερικανίδα ψυχολόγος η Leonore Walker (1994), έχει αναγνωρίσει τρεις τύπους βίας, τη σωματική, τη ψυχολογική και τη σεξουαλική.

Οι κακοποιημένες γυναίκες βρέθηκαν να έχουν ελαττωμένη αυτοαποτελεσματικότητα, περισσότερη μελαγχολία και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Επίσης βρέθηκαν κακοποιημένες γυναίκες με συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και θυμού. Μπορεί να εμφανίσουν φοβίες, διαταραχές του ύπνου και της όρεξης, σεξουαλικές δυσλειτουργίες και φόβος για τον κίνδυνο της επανάληψης των κινδύνων που αντιμετώπισαν.

Πολλές κακοποιημένες γυναίκες ανέπτυξαν βίαιη συμπεριφορά ενάντια σε άλλους, ακόμη και στα παιδιά τους. Άλλες πάλι έχουν φαντασιώσεις αυτοκτονίας ή εγκλήματος.

ΑΖ: Γιατί τα κορίτσια δέχονται συμπεριφορές κακοποίησης, χωρίς να τις καταγγέλλουν;

ΣΚ: Η βία σε μία σχέση συχνά δεν ξεκινά από την αρχή. Στο ξεκίνημα της σχέσης, ο σύντροφος μπορεί να συμπεριφέρεται ευγενικά, γενναιόδωρα και προστατευτικά με τρόπο που στη συνέχεια γίνεται ελεγκτικός και τρομακτικός. Αρχικά, η κακοποίηση μπορεί να εμφανίζεται σε μεμονωμένα περιστατικά. Ο σύντροφος μπορεί να ζητήσει συγγνώμη και να υποσχεθεί πως δεν θα επαναληφθεί το συμβάν.

Τα κορίτσια που δέχονται τέτοιες συμπεριφορές συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και υποτιμούν τον εαυτό τους. Πιθανόν να πιστεύουν και οι ίδιες την παραδοσιακή αντίληψη για το ρόλο τους στο σπίτι και να βλέπουν το σύζυγο, αν είναι παντρεμένες σαν τον αρχηγό της οικογένειας, και στην εξάρτησή τους από αυτόν. Πιστεύουν ότι μπορούν να συγκρατήσουν τον άντρα από το να χάσει τον έλεγχο και αποδέχονται την ευθύνη για τις δικές του πράξεις. Τέλος πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τις βοηθήσει να βγουν από την άσκημη κατάσταση στην οποία βρίσκονται, εκτός από τον εαυτό τους και έχουν την ελπίδα ότι η αλλαγή θα έρθει και πιστεύουν στις υποσχέσεις των συντρόφων τους.

ΦΜ: Οι φεμινίστριες υποστηρίζουν επίσης ότι τα κίνητρα για τη δολοφονία είναι πολύ διαφορετικά από αυτά της ανδροκτονίας. Αντί να επικεντρώνεται στη βία στο δρόμο, μεγάλο μέρος της γυναικοκτονίας επικεντρώνεται στο σπίτι, δηλαδή, στην ενδοοικογενειακή βία.

Αυτό μας δίνει να καταλάβουμε ότι είναι δυσκολότερο για μια δεσμευμένη γυναίκα ή μια κόρη να καταγγείλει συμπεριφορά κακοποίησης μέσα στο ίδιο της το σπίτι, μιας και μπορεί να σκέφτεται τον κοινωνικό αντίκτυπο που μπορεί αυτή να έχει όχι μόνο στην ίδια, αλλά και στα παιδιά της.

Τα μικρότερα σε ηλικία κορίτσια, δεν μπορούν να αντιδράσουν σε μια ενδεχόμενη κακοποίηση από τον πατέρα, διότι μπορεί να σκέφτονται ότι δεν θα μπορέσουν να ζήσουν μακριά από το οικογενειακό τους περιβάλλον, ή ότι αυτό που συμβαίνει ίσως είναι φυσιολογικό.

Πολλές φορές φοβούνται μια κοινωνική κατακραυγή και άλλες πάλι ίσως νομίζουν ότι ο σύντροφος εκφράζει την αγάπη του με αυτόν τον τρόπο. Βλέπε υπερβολική ζήλια κτλπ.

Άρα να συμπληρώσω κι εγώ στα πολύ σωστά που ανέφερε ο Σπύρος Καραβίας για τις αιτίες μη καταγγελίας συμπεριφορών κακοποίησης ότι οι γυναίκες αυτές

Ίσως τις θεωρούν φυσιολογικές, ότι δηλαδή έτσι είναι η ζωή όλων των γυναικών.

Ίσως τις δικαιολογούν γιατί νομίζουν ότι έχουν φταίξιμο για την αντίδραση του άντρα.

Ίσως πάλι φοβούνται τόσο τον άντρα όσο και ενδεχόμενη κοινωνική κατακραυγή.

ΑΖ: Πρέπει οι γυναίκες να αναφέρουν την κακοποίησή τους σε άλλα άτομα;

ΦΜ: Και βέβαια πρέπει να αναφέρουν την κακοποίησή τους. Πρέπει έγκαιρα να ενημερώσουν κοντινά άτομα αν όχι στην αστυνομία.

Πολλές φορές κακοποιημένες γυναίκες δεν έχουν αντίληψη του φαινομένου της κακοποίησης και το θεωρούν φυσιολογικό. Φίλοι και συγγενείς που καταλαβαίνουν καλύτερα, πρέπει να κάνουν την κίνηση να την προστατέψουν.

Το υγειονομικό προσωπικό πρέπει επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και πρέπει να εκπαιδευτούν για τον καλύτερο εντοπισμό της βίας από τον σύντροφο και εάν μια γυναίκα κινδυνεύει από γυναικοκτονία, ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Τα μικρότερα σε ηλικία κορίτσια έχουν την δυνατότητα να ενημερώσουν τους δασκάλους τους. Εμείς οι δάσκαλοι δεν έχουμε την ιδιότητα μόνο του διδάσκοντα. Παρατηρούμε σημάδια και προσέχουμε καλά μήπως κάποιο παιδί έχει κακοποιηθεί. Πολλές φορές οι δάσκαλοι έχουν βοηθήσει κάποιο παιδί που περνά αυτό το βασανιστήριο μιας και μόνο του ίσως δεν μπορεί να αντιληφθεί τι είναι σωστό και τι λάθος. Είναι τέτοια η σχέση δασκάλου-παιδιού που μπορούν να συζητηθούν τα πάντα. Εξάλλου οι δάσκαλοι περνούν καθημερινά σχεδόν τη μισή μέρα με τους μαθητές τους. Χρόνο που οι γονείς πολλές φορές δεν έχουν.

Προσωπικά εμένα μου έχει συμβεί περιστατικό στο οποίο ένα κορίτσι το κακοποιούσε ο φίλος της μητέρας της που συζούσαν αφότου οι γονείς της είχαν χωρίσει. Ο πατέρας μου έφερε στο σχολείο το παιδί για να το σώσω, ώστε να μη γυρίσει στο σπίτι…

Άρα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο λοιπόν τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι άνθρωποι που αγαπούν την κοπέλα που δέχεται την κακοποίηση.

ΣΚ: Συμφωνώ απόλυτα με αυτά που ανάφερε ο κ. Μυλωνάς. Φυσικά και πρέπει να αναφέρουν την κακοποίησή τους σε άτομα που τους έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη, ακόμη και αν ακόμη δεν θέλουν να κάνουν επίσημη καταγγελία. Θα έχουν κάποιο στήριγμα για ψυχολογική βοήθεια αρχικά, ή κάποιον που αν τα πράγματα γίνουν χειρότερα θα τα βοηθήσει καταγγέλλοντας εκείνος το γεγονός.

ΑΖ: Πρέπει να απευθύνονται οι κακοποιημένες γυναίκες στην αστυνομία;

ΣΚ: Ο νόμος ορίζει ότι οι αστυνομικές αρχές που επιλαμβάνονται, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, υποχρεούνται, εφόσον το ζητήσει το θύμα να ενημερώσουν αυτό και τους παραπάνω φορείς, ώστε να παρασχεθεί αμέσως η απαραίτητη, κατά περίπτωση αρωγή.

Σε περίπτωση που μία γυναίκα υποστεί κακοποίηση μπορεί:

Να υποβάλει μήνυση κατά του δράστη (προφορική ή γραπτή) σε οποιοδήποτε αστυνομικό τμήμα, να ζητήσει την καταγραφή του περιστατικού κακοποίησης στο βιβλίο συμβάντων του αστυνομικού τμήματος και να ζητήσει αντίγραφο.

Να ζητήσει από τον εισαγγελέα υπηρεσίας να δώσει έγγραφη εντολή στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα να καλέσουν τον δράστη προκειμένου να του γίνουν συστάσεις (εάν δεν θέλει να υποβάλει μήνυση εναντίον του.

Να ζητήσει από τον εισαγγελέα να δώσει εντολή στον αρμόδιο ιατροδικαστή να υποβληθεί σε ιατροδικαστική εξέταση. Αφού μεταβεί στην ιατροδικαστική υπηρεσία και υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις μπορεί να ζητήσει και να λάβει αντίγραφο της ιατροδικαστικής εξέτασης.

Αν πάει σε νοσοκομείο μπορεί να ζητήσει να καταγραφεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων ως κακοποίηση και να κρατήσει αντίγραφο. Μπορεί ακόμη να ζητήσει την κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου, η οποία μπορεί να την στηρίξει σε ένα πρώτο επίπεδο, καθώς και να την ενημερώσει ή και να την παραπέμψει στους κατάλληλους φορείς.

Εάν δεν επιθυμεί να επιστρέψει στη συζυγική στέγη μπορεί να μετακομίσει προσωρινά με τα ανήλικα τέκνα της. Καλό όμως είναι να έχει ζητήσει προηγουμένως την

καταγραφή του γεγονότος της κακοποίησης στο βιβλίο συμβάντων της αστυνομίας, ή να στείλει μια εξώδικο δήλωση που να ανακοινώνει στο σύζυγο τη μετοίκιση τη δική της ή και των παιδιών της.

ΦΜ: Είναι σημαντικό να απευθύνονται και στην αστυνομία, γιατί βοηθάει στο κομμάτι της ένταξης της γυναικοκτονίας σε νομικά πλαίσια, ώστε οι γυναίκες τελικά να δικαιωθούν. Έχει υποστηριχθεί ότι με την καταχώριση της γυναικοκτονίας στον ποινικό κώδικα, γίνεται πιο ακριβής η συλλογή δεδομένων που με τη σειρά της οδηγεί σε καλύτερη πολιτική και πρακτικές που προστατεύουν τις γυναίκες.

Στο Μεξικό, για παράδειγμα, η γυναικοκτονία αναγνωρίζεται με νόμο από το 2020 και το Κογκρέσο της χώρας ενέκρινε αυστηρότερες ποινές για τη δολοφονία- από 45 έως 65 χρόνια φυλάκισης εάν κάποιος καταδικαστεί. Παραμένοντας στη Λατινική Αμερική, βλέπουμε ότι η Γουατεμάλα έχει παρόμοιο σύστημα, με ειδικούς δικαστές και εισαγγελείς εκπαιδευμένους στην αντιμετώπιση υποθέσεων γυναικοκτονίας.

Αλλά αυτές οι διατάξεις και οι ποινές δεν έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερα ποσοστά καταδίκης ή μείωση αυτών των εγκλημάτων. Αυτό συμβαίνει επειδή οι εισαγγελείς πρέπει να αποδείξουν πέρα από κάθε λογική αμφιβολία ότι το έγκλημα όντως διαιωνίστηκε επειδή το θύμα ήταν γυναίκα.

Η αλλαγή νόμων για την απαγόρευση των δολοφονιών λόγω τιμής και η επιβολή τιμωρίας για τους δράστες είναι ένα άλλο σημαντικό βήμα για τον τερματισμό της γυναικοκτονίας. Η βελτίωση της εκπαίδευσης και της αντίδρασης για δολοφονίες λόγω τιμής σε χώρες και κοινότητες μεταναστών όπου οι δολοφονίες λόγω τιμής είναι συχνές είναι ουσιαστικής σημασίας.

Όπως και να έχει λοιπόν, πρέπει κατά τη γνώμη μου να απευθύνονται ΚΑΙ στην αστυνομία.

ΑΖ: Πιστεύετε ότι ένας άνθρωπος που κακοποιεί τις γυναίκες μπορεί να αλλάξει;

ΦΜ: Κατά τη γνώμη μου ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει μόνο με την παρέμβαση ειδικών. Χρειάζεται πολλή προσπάθεια αλλά και πάλι μπορεί να μην έρθει το αποτέλεσμα τη αλλαγής. Καλό είναι όμως να μην προδικάζουμε ποτέ. Να κάνουμε την προσπάθειά μας ως πολιτισμένη κοινωνία και αναλόγως τα αποτελέσματα να προχωρούμε συντονισμένα, πάντα με την ασφάλεια των γυναικών σε πρώτο πλάνο.

ΣΚ: Χωρίς να είμαι απόλυτος νομίζω ότι δύσκολα αλλάζει χαρακτήρα ένας άνθρωπος ώριμης ηλικίας. Περισσότερο πιθανό είναι να επαναλάβει την κακοποιητική πράξη του. Ορισμένες κακοποιημένες γυναίκες σε αυτό ακριβώς στηρίζονται, λανθασμένα βεβαίως, ότι ό σύντροφος που τις κακοποιεί κάποτε θα αλλάξει και η συμπεριφορά του δεν θα είναι κακοποιητική. Θα περάσει όμως ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους μέχρι να δουν αυτή την αλλαγή, αν τη δουν ποτέ.

ΑΖ: Ξύλο… ούτε με το τριαντάφυλλο. Νομίζω ότι συμφωνείτε με αυτό.

ΣΚ: Φυσικά, εδώ μιλάμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να ασκεί βία στον άλλο είτε αυτός είναι άνδρας είτε γυναίκα. Ιδιαίτερα από έναν άνδρα που εκμεταλλευόμενος την φυσική του υπεροχή στη δύναμη, ασκεί βία απέναντι σε μία γυναίκα.

ΦΜ: Ξέρετε ακούγεται συχνά Η θεωρία της ανισότητας «λόγω της ανθρώπινης φύσης». Υπάρχει η άποψη ότι η βία κατά των γυναικών έχει τη ρίζα της στην ανθρώπινη φύση και τις βιολογικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα.

·        ο άντρας έχει μεγαλύτερη βιολογική δύναμη από τη γυναίκα.

·        γεννιέται και με κάποιο γονίδιο που του κληροδοτεί την προδιάθεση να καταπιέζει τη γυναίκα. Όπως υπάρχει γονίδιο που κληροδοτεί το ύψος, το χρώμα των ματιών κ.α.

Αυτό ούτε αλήθεια είναι, ούτε λογική και επιστημονική βάση έχει.Αφού λοιπόν δεν ισχύει αυτό τότε μήπως το κοινωνικό περιβάλλον ευνοεί την κακοποίηση της γυναίκας από τον άντρα;  Μήπως αυτού του είδους η βία «είναι τόσο παλιά όσο οι ανθρώπινες κοινωνίες»;

Ο σύγχρονος άνθρωπος -ο homo sapiens- λένε οι ανθρωπολόγοι, υπάρχει εδώ και τουλάχιστον 100.000 χρόνια. Κατά το 90% αυτού του χρόνου, ο άνθρωπος φέρεται να ζει σε κοινωνίες ομάδων, χωρίς κυβερνήτες και κυριαρχούμενους, και χωρίς κυριαρχία του άντρα στη γυναίκα. Καταμερισμός της εργασίας υπήρχε πάντα, σύμφωνα με μελετητές της εξέλιξης του ανθρώπου. Αρχικά οι άνθρωποι μάζευαν καρπούς για να τραφούν ενώ αργότερα ο άντρας κυνηγούσε και η γυναίκα πρόσεχε τη σπηλιά και τη φωτιά, φρόντιζε τα παιδιά και συνέλεγε τρόφιμα. Ήταν ισότιμοι όμως. Δεν καταγράφεται κάτι διαφορετικό στην επιστήμη, αφού αν το σκεφτείτε δεν υπάρχει

·        ούτε μονογαμία,

·        ούτε ζευγάρι, και

·         τα παιδιά «είναι της μητέρας», αφού η πατρότητα είναι είτε αμφισβητήσιμη είτε άγνωστη!

Οι μεγάλες αλλαγές έρχονται πριν από 10.000 χρόνια, όταν η γεωργία και η κτηνοτροφία άλλαξε τις συνήθειες.. Χρειάζονται πιο πολλά «χέρια» για την καλλιέργεια, άρα παιδιά -και η γυναίκα πρέπει να μένει στο σπίτι για να τα μεγαλώνει. Για  πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου, αρχίζει να παράγεται και να υπάρχει πλεόνασμα αγαθών. Έτσι αρχίζει να διαμορφώνεται η ατομική ιδιοκτησία. Η σχέση του με την παραγωγή, φέρνει τον άντρα σε κυρίαρχη θέση.

·        Η οικογένεια μετατρέπεται σε ιδιωτικό χώρο κάθε ιδιοκτήτη, και

·        γίνεται μονογαμικός θεσμός για τη γυναίκα επειδή τώρα ο άντρας-ιδιοκτήτης πρέπει να είναι σίγουρος για τους κληρονόμους του.

·        Εμφανίζεται το πατριαρχικό δίκαιο, για να περνά η ατομική ιδιοκτησία στους απογόνους, και, σταδιακά, «κτήμα» του -άντρα- ιδιοκτήτη γίνονται η γυναίκα και τα παιδιά .

Στο δουλοκτητικό σύστημα που ακολουθεί, η γυναίκα συνεχίζει να παραμένει κτήμα του άντρα.

Στον καπιταλισμό, η γυναίκα θεωρείται φθηνότερη εργατική δύναμη και δημιουργούνται σεξιστικές συμπεριφορές.

Άρα, διαπιστώνει κανείς ότι η σχέση των δύο φύλων με την παραγωγή φέρνει την ανισότητα. Και η ανισότητα διαιωνίζεται παρόλο που έχουμε τουλάχιστον έναν αιώνα αγώνων για τα δικαιώματα των γυναικών. «Είναι επιδημία», λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Όμως οι επιδημίες ξεσπούν πάντα σε συγκεκριμένες συνθήκες. Και το ερώτημα, είναι, μπορούμε να ερευνούμε τη βία κατά των γυναικών, αποκομμένη από τη μορφή κοινωνίας στην οποία ζούμε;

ΑΖ: Υπάρχουν στην Ελλάδα φορείς που μεριμνούν για τις κακοποιημένες γυναίκες;

ΦΜ: Υπάρχουν διάφορες προληπτικές υπηρεσίες προς την οικογένεια, αλλά και την προστασία της γυναίκας όπως είναι η W.I.N.HELLAS. Πολλές φορές όμως οι θύτες μπορεί πάσχουν από κάποιο είδος ψυχιατρικής διαταραχής και να χρειάζονται ειδικούς.

Να προσθέσω ότι στην Ευρώπη, οργανισμοί έχουν χρηματοδοτήσει πρωτοβουλίες για το φύλο και τη βία, αλλά όχι για τη γυναικοκτονία που αναφέραμε και προηγουμένως.

ΣΚ: Καταρχήν υπάρχει ο συνήγορος του πολίτη που είναι συνήγορος για όλες τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Υπάρχει το 15900 που είναι τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης SOS, εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύματα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα με ένα φορέα αντιμετώπισης της έμφυλης βίας. Τη γραμμή αυτή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, όλες τις μέρες του χρόνου. Μία γυναίκα μπορεί να ψάξει στο διαδίκτυο και να βρει φορείς που περιθάλπουν και βοηθούν περιπτώσεις σαν τη δική τους. Συνήθως ανήκουν στους δήμους της χώρας και στη γενική γραμματεία ισότητας.

ΑΖ: Τι σημαίνει το ΟΧΙ μιας γυναίκας; Πόσο αυτό είναι σεβαστό;

ΦΜ: Το όχι σημαίνει όχι. Πρέπει να γίνεται σεβαστό από όλους. Το σημαντικότερο όμως είναι να ακούγεται δυνατά αυτό όχι και να μην πνίγεται μέσα στον φόβο και τη θλίψη.

ΣΚ: Είναι το δικαίωμα αυτοδιάθεσης που έχει το κάθε άτομο είτε είναι γυναίκα είτε άνδρας και πρέπει να το δέχονται όλοι οι υπόλοιποι, έστω και αν δεν συμφωνούν με αυτό. Ορισμένοι αναφέρονται σε αυτό το δικαίωμα ως αυτονομία. Είτε έτσι είτε αλλιώς εννοούμε το δικαίωμα να αποφασίζει ένα άτομο σύμφωνα με αυτά που πραγματικά θέλει, χωρίς να εκβιάζεται αυτή η θέληση από εξωτερικούς παράγοντες και άλλα άτομα, ειδικά με τη χρήση βίας ψυχολογικής, σωματικής ή συναισθηματικής.

ΑΖ: Πιστεύετε ότι οι μητέρες οφείλουν να διδάσκουν στους γιους τους τη σωστή συμπεριφορά απέναντι στα κορίτσια τους;

ΣΚ: Οι μητέρες, όπως και οι πατέρες βέβαια, οφείλουν να διδάσκουν στους γιους τους τη σωστή συμπεριφορά απέναντι στα κορίτσια τους, όπως οφείλουν να διδάσκουν και στα κορίτσια τους τη σωστή συμπεριφορά απέναντι στα αγόρια τους. Τα στερεότυπα άλλων εποχών έχουν καταργηθεί, το ίδιο και οι παλιοί ρόλοι του άντρα και της γυναίκας μέσα σε ένα σπίτι ή αν θέλετε του αγοριού και του κοριτσιού σε μία σχέση.

ΦΜ: Και βέβαια οφείλουν να διδάσκουν σωστή συμπεριφορά όχι μόνο στα κορίτσια αλλά και σε όλους τους ανθρώπους και τα πλάσματα του πλανήτη μας. Όπως είπα και προηγουμένως, η βία απ’ όπου κι αν προέρχεται αλλά και προς οπουδήποτε αυτή οδηγείται είναι λάθος και πρέπει μην την αφήνουμε να αναπτύσσεται.

Ένα πολύ σημαντικό θέμα όμως είναι, ότι η βία κατά των γυναικών όπως και η γυναικοκτονία δεν παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ ως αυτό που πραγματικά είναι, αλλά ως μια απλή δολοφονία μιας γυναίκας χωρίς να τονίζεται ότι συνέβη επειδή είναι γυναίκα.

Η γυναικοκτονία παρουσιάζεται συνήθως ως έγκλημα πάθους με τίτλους όπως:

·        «Ήταν η ζήλεια που του όπλισε το χέρι»,

·        «τη σκότωσε επειδή την αγαπούσε»,

·        «μαζί στη ζωή μαζί και στο θάνατο».

Είναι πολύ πιο εύκολο να δικαιολογηθεί ένας άνδρας δράστης με θύμα γυναίκα, παρά το αντίθετο.

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας θεωρεί τη γυναίκα υπεύθυνη για ότι της συνέβη υποστηρίζοντας ότι «αυτή κάτι θα του έκανε για να την σκοτώσει», ενώ αντίθετα όταν έχουμε την γυναίκα ως δράστη και τον άντρα ως θύμα χαρακτηρίζεται από τα ΜΜΕ και την κοινωνία ως: «η λύκαινα», «η ύαινα», «η μαύρη χήρα», «η δράκαινα», «η αράχνη» και άλλα πολλά πλάσματα της ελληνικής μυθολογίας που ταιριάζουν πάντα μόνο στις γυναίκες.

Το 2018 το BBC πραγματοποίησε παγκόσμια έρευνα για τον τρόπο που παρουσιάζονται οι γυναικοκτονίες στα ΜΜΕ. Σε 21 χώρες το 92% των γυναικοκτονιών παρουσιάστηκαν ως «έγκλημα πάθους» ρίχνοντας μέρος της ευθύνης και στη γυναίκα θύμα.

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι Τα λεγόμενα «εγκλήματα πάθους» δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα!. Είναι επινόηση των ΜΜΕ για περισσότερη ακροαματικότητα και κέρδος. Το τραγικό και πολύ ανησυχητικό όμως είναι ότι δεν αναγνωρίζεται ως πρόβλημα ούτε από τις επιτροπές δημοσιογραφικής δεοντολογίας ! Έτσι διαιωνίζεται το  έγκλημα, και φαίνεται σαν να αθωώνεται ο θύτης.

ΑΖ: Ποια είναι η ψυχοπαθολογία και οι παράγοντες που συντελούν στην κακοποίηση;

ΣΚ: Οι άντρες που κακοποιούν γυναίκες συνήθως έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και παράλληλα έχουν μια παραδοσιακή εικόνα για την αντρική ανωτερότητα και το στερεότυπο του αντρικού ρόλου στην οικογένεια. Επίσης, πολλοί, σαν παιδιά υπήρξαν μάρτυρες άσκησης βίας, του πατέρα τους προς τη μητέρα ή είχαν κακοποιηθεί οι ίδιοι από τους γονείς τους. Συνηθίζουν να κατηγορούν τους άλλους για τις πράξεις τους, να ζηλεύουν παθολογικά, να έχουν διπλή προσωπικότητα, να έχουν αντιδράσεις άγχους κατά τις οποίες χρησιμοποιούν αλκοόλ ή και την κακοποίηση των γυναικών τους προκειμένου να εκτονωθούν. Συχνά χρησιμοποιούν την ερωτική επαφή σαν πράξη ως πράξη επιθετικότητας προκειμένου να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και τον ανδρισμό τους. Δεν θεωρούν ότι η βίαιη συμπεριφορά τους μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις.

ΦΜ:Ο Σπύρος Καραβίας ανέλυσε πολύ σωστά τους παράγοντες που συντελούν σε κακοποίηση, εγώ να προσθέσω ότι συνήθως οι άντρες που κακοποιούν έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά όπως:

·        παθολογική ζήλεια προς τη σύντροφο τους,

·        επιδιώκουν να ελέγχουν κάθε κίνηση της και οποιαδήποτε μορφής επικοινωνία της με φίλους και συγγενείς.

·        εκνευρίζονται και γίνονται βίαιοι χωρίς ιδιαίτερο λόγο

·        απειλές βίας προς το μέρος σας ή προς τα παιδιά, τους φίλους και μέλη της οικογένειά τους

·        απόλυτος έλεγχος χρημάτων

·        προσφώνηση με υποτιμητικά ονόματα και χαρακτηρισμούς

·        εξαναγκασμός σε σεξουαλική πράξη.

ΑΖ: Εντοπίζουμε και σε άντρες βιαιότητα εκ μέρους γυναικών;

ΦΜ: Υπάρχει και βία εκ μέρους γυναικών, όμως όπως δείχνουν τα στοιχεία, ένας σύντροφος είναι υπεύθυνος για σχεδόν το 40% των ανθρωποκτονιών που αφορούν μια γυναίκα θύμα, σε σύγκριση με το 6% της ευθύνης μιας συντρόφου για ανθρωποκτονίες που αφορούν σε ένα αρσενικό θύμα.

ΣΚ: Υπάρχουν και τέτοια περιστατικά γυναικών που ασκούν βία στους άντρες, συνήθως ψυχολογική, με απειλές, υποτιμητικά σχόλια και προσπάθεια πλήρους ελέγχου του άλλου. Αν γυναίκες δυσκολεύονται να καταγγείλουν περιστατικά βίας που δέχονται από άντρες, φανταστείτε πόσο πιο δύσκολο είναι να γίνει το ανάποδο, δηλαδή άντρας να καταγγείλει ότι δέχεται κακοποίηση από τη σύντροφό του. Πιο σπάνια είναι η περίπτωση σωματικής βίας σε βάρος των ανδρών που εκδηλώνεται με πέταγμα αντικειμένων εναντίον του συντρόφου, χαστούκια, χτυπήματα και κλωτσιές που όπως είναι φυσικό, εξαιτίας και της διαφοράς σωματικής δύναμης ανάμεσα στα δύο φύλα δεν μπορούν να φθάσουν μέχρι το φόνο.

Υπάρχουν και σχέσεις όπου η ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση είναι αμφίδρομη, με τη χρήση σωματικής βίας και από τους δύο όταν θυμώνουν και κανένας από τους δύο συντρόφους δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως κακοποιημένο ή ελεγχόμενο. Αυτό το είδος της βίας, ωστόσο μπορεί να καταστρέψει τη σχέση, προκαλώντας σωματικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές βλάβες.

ΑΖ: Τι είναι αυτό που κάνει τους θύτες να μην δέχονται την απόρριψη?

ΦΜ: Οι ψυχολόγοι λένε ότι η γυναίκα συνήθως θα αντιμετωπίσει έναν χωρισμό εξωτερικεύοντας τα συναισθήματά της, συζητώντας για το πως νιώθει, καθώς και μιλώντας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Αντίθετα για τους άντρες, η διαδικασία αυτή περνάει «αθόρυβα», καθώς δεν εξωτερικεύουν τα συναισθήματα τους, για αυτό πολλές φορές όλα τα αρνητικά συναισθήματα τους μαζεύονται μέσα τους, με αποτέλεσμα να διοχετεύονται με λάθος τρόπο.

Γενικά οι άντρες αντιμετωπίζουν την απόρριψη με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τις γυναίκες. Η απόρριψη, πληγώνει τον εγωισμό του άντρα – θύτη, την εικόνα του ως παραδοσιακού κυριάρχου αρσενικού που έχει κατασκευάσει στο μυαλό του, με αποτέλεσμα να οδηγείται σε λάθος μονοπάτια μιας παρανοϊκής συμπεριφοράς. Δεν υπάρχει τίποτα φυσιολογικό στον τρόπο σκέψης του.

ΣΚ: Ένας άντρας, ο οποίος αυτοεπιβεβαιώνεται μέσα από την βία που θα ασκήσει σε κάποια γυναίκα δεν μπορεί να δεχθεί την απόρριψη από αυτήν, γιατί αυτό του καταστρέφει όλο το μύθο που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του. Το να δεχθεί την απόρριψη σημαίνει όπως είπε και ο κ. Μυλωνάς ότι δέχεται πως αυτός δεν είναι το κυρίαρχο αρσενικό που θα επιβάλει τη θέλησή του στο θηλυκό και αυτό είναι μεγάλο πλήγμα για την αυτοπεποίθησή του. Για να το ξεπεράσει αυτό χρειάζεται βοήθεια από ειδικό γιατρό, την οποία το πιθανότερο είναι πως επίσης θα αρνηθεί να δεχθεί για τους ίδιους λόγους.

ΑΖ: Οι θύτες μετανοούν όταν αποκαλυφθούν οι πράξεις τους;

ΣΚ: Σε μία έρευνα του Walker (1989) αναφέρεται πως μετά την τελική αντιπαράθεση με το θύμα ο δράστης συμπεριφέρεται σταθερά με ευγενικό και τρυφερό τρόπο. Είναι συνήθως μετανοιωμένος για τις πράξεις του και δείχνει μεταμέλεια, παρακαλεί το θύμα να τον συγχωρήσει και υπόσχεται ότι δεν θα το ξανακάνει. Πιστεύει ότι η σύντροφός του δεν θα τον εξαγριώσει πάλι ώστε να επαναληφθεί η βίαιη συμπεριφορά του. Σε αυτή τη φάση αισθάνεται δικαιωμένος και ενισχύει την αντίληψή του ότι μπορεί να χτυπά τη σύντροφό του αν εκείνη κάνει κάτι που τον εξοργίζει και είναι ψυχικά αναστατωμένος.

Σε άλλη έρευνα, (Παπαϊωάννου, 2001) ο δράστης μετά την πράξη του αποχωρεί πιστεύοντας ότι απλώς τραυμάτισε το θύμα και απομακρύνεται γρήγορα αφού στόχος του ήταν απλώς να το εκφοβίσει. Ο δράστης φαίνεται να έχει ψυχολογική ανάγκη να δικαιολογήσει τα εγκλήματά του και γι’αυτό  χρειάζεται διαβεβαιώσεις σεβασμού, ευγνωμοσύνης, ακόμη και αγάπης

Ο δράστης δεν πιστεύει ότι έχει πρόβλημα, περιφρονεί εκείνους που προσπαθούν να τον καταλάβουν, δεν ζητάει βοήθεια, παρά μόνο όταν πρέπει να αντιμετωπίσει το νόμο.

ΦΜ: Οι θύτες δεν παραδέχονται ότι η συμπεριφορά τους είναι βίαιη, δεν θεωρούν σημαντικές τις επιπτώσεις που έχει η πράξη τους στη γυναίκα. Δικαιολογούν τον εαυτό τους και ρίχνουν το φταίξιμο σε αιτίες όπως πιθανά οικονομικά προβλήματα, αλκοόλ, την προκλητική συμπεριφορά της γυναίκα.

ΑΖ: Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά;

ΦΜ: Η ενδοοικογενειακή βία έχει πολλές παραμέτρους. Εκτός από τη σωματική βία που όλοι γνωρίζουμε όπως σπρώξιμο, χαστούκι, χτύπημα, κλωτσιά, τράβηγμα μαλλιών, δάγκωμα, ρίξιμο αντικειμένων και οτιδήποτε άλλο μπορεί να προκαλέσει πόνο, τραυματισμό ή ακρωτηριασμό πρέπει να υπολογίζουμε και τα πιο κάτω:

·        Η ψυχολογική βία μπορεί να περιλαμβάνει ταπείνωση, βρισιές, προσβολές, απειλές,

·        Η σεξουαλική βία ή παρενόχληση μπορεί να περιλαμβάνει απόπειρα βιασμού, καταναγκαστική έκθεση του θύματος σε πορνογραφικό υλικό και γενικότερα την επιβολή συμπεριφορών οι οποίες καθιστούν τα θύματα αντικείμενα σεξουαλικής εκμετάλλευσης.

·        Η παραμέληση  όταν ο γονιός δεν παρέχει στο παιδί βασικές ανάγκες (πχ φαγητό, ρούχα, νερό) καθώς επίσης, δευτερεύουσες ανάγκες όπως συναισθηματική εγγύτητα, ασφάλεια, τρυφερότητα και εποπτεία.

·        Το «Σύνδρομο του αμέτοχου θεατή» συμβαίνει όταν ένα παιδί θεωρείται μάρτυρας περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας όπου παρακολουθεί από απόσταση και μπορεί να δει ή να ακούσει τα όσα συμβαίνουν.

Οι επιπτώσεις ανάλογα με την ηλικία είναι:

·        Ένα βρέφος να νιώθει δυσφορία, άγχος, συναισθηματική αστάθεια, δυσκολία στη διατροφή και τον ύπνο και δυσκολία στο να εμπιστεύεται τους γύρω του. Οι συνεχείς εντάσεις και η βία πιθανόν να προκαλέσουν στο βρέφος έντονο κλάμα, σωματικά συμπτώματα (ασθένειες, πόνο στην κοιλιά) καθώς επίσης, φόβο και διστακτικότητα κατά τη διαδικασία εξερεύνησης του περιβάλλοντος και εμπλοκής του στο παιχνίδι.

·        Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας βιώνουν νιώθει συνήθως άγχος, φόβο και ανησυχία. Μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, πόνους στην κοιλιά ή να έχουν δυσκολία στη διατροφή και τον ύπνο. Επιπλέον, μπορεί να εμφανίσει επιθετική συμπεριφορά ακόμα και στο παιχνίδι τους ή αντιθέτως να κλειστεί στον εαυτό του. Επιπλέον είναι πιθανόν να βιώσει αισθήματα ενοχής για τα περιστατικά .

·        Ένα παιδί που βρίσκεται στη σχολική ηλικία, μπορεί να εμφανίσει προβλήματα στη σχολική επίδοση, χαμηλή συγκέντρωση, δυσκολία στη μνήμη αλλά και στη δημιουργία θετικών διαπροσωπικών σχέσεων. Επιπλέον  άγχος και φόβος είναι βασικά χαρακτηριστικά που μπορεί να εμφανιστούν.

·        Ένα παιδί στην εφηβεία, μπορεί να εμφανίσει αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά, χρήση ουσιών και απόπειρες αυτοκτονίας . Επίσης, καλλιεργείται αίσθημα άγχους, κατάθλιψης και επιθετικότητας προς άλλους. Οι έφηβοι είναι πιθανόν να ασκούν και οι ίδιοι βία προς άλλα μέλη της οικογένειας έχοντας μάθει σε αυτόν τον τρόπο συμπεριφοράς..

ΣΚ: Είναι σίγουρο ότι η βία που συμβαίνει μέσα στο σπίτι επηρεάζει τα παιδιά, ακόμη και αν είναι απλοί μάρτυρες. Μπορεί να παρουσιάσουν αναπτυξιακά προβλήματα, ψυχικές διαταραχές, προβλήματα στο σχολείο, επιθετική συμπεριφορά και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μπορεί η γυναίκα που δέχεται βία να ανησυχεί ότι θα θέσει σε κίνδυνο την ίδια ή τα παιδιά της, ή ότι θα μπορούσε να διαλύσει την οικογένειά της. Ωστόσο, η αναζήτηση βοήθειας είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατέψει τόσο τα παιδιά της, όσο τον εαυτό της.

 ΑΖ: Μιλήσαμε για γυναικοκτονία και ανθρωποκτονία. Ας κλείσουμε με ένα μήνυμα από τον καθένα σας!!!

ΣΚ: Η ζωή για όλους μας είναι λίγη και όλοι έχουμε πολλούς τρόπους για να τη ζήσουμε καλύτερα και να τη βελτιώσουμε. Δεν πρέπει να την αφαιρούμε από κάποιον άλλο, όμως πρέπει να αφαιρούμε την παρουσία του στη δική μας ζωή. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να χαράζουμε καινούργιο δρόμο κάθε φορά που βρίσκουμε αδιέξοδο και να διορθώνουμε την πορεία μας κάθε φορά που αποδεικνύεται λανθασμένη. Να στηριζόμαστε στον κάθε φορά σύντροφό μας όσο βλέπουμε ότι και εκείνος είναι διατιθέμενος να πορευθεί μαζί μας. Να μην εκβιάζουμε καταστάσεις, να μην οδηγούμε τα πράγματα στα άκρα και να μην μένουμε εκεί που καταπιεζόμαστε και που νιώθουμε κίνδυνο.

ΦΜ: Η εποχή που ζούμε είναι μια εποχή που οι προκαταλήψεις, οι διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα, ο μισογυνισμός και οι πατριαρχικές αντιλήψεις αυξάνονται. Η βία δεν καταγγέλλεται ή αν καταγγελθεί δεν καταγράφεται.

Οι παλιές κοινωνικές αντιλήψεις ή θρησκευτικές πεποιθήσεις πρέπει να συνάδουν με τη λογική! πάντα μέσα από την ισότητα και την ηθική. Η εκπαίδευση είναι εκείνη που μπορεί να παρέχει τον πιο σημαντικό ρόλο.

Μέσα από την εκπαίδευση οι κοινωνίες με τις λανθασμένες κοινωνικές συμπεριφορές και ήθη και έθιμα αλλάζουν. Καθώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι οι παλιές νοοτροπίες οδηγούν σε λάθος μονοπάτια.

Η εκπαίδευση είναι το αντίδοτο. Γιατί η εκπαίδευση διδάσκει την αγάπη, την ισότητα και την ελευθερία που τόσο έχουμε ανάγκη στην περίοδο την οποία ζούμε.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

by click4money